Blog verplaatst!

Vanaf nu is het blog verplaatst naar crossmedialejournalistiek.net. Dit blog wordt niet meer bijgewerkt.

De zoekfunctie werkt niet

Na vele omzwervingen een blogger account aangemaakt - werkt die hele zoekfunctie niet...! Dat is goed balen. Vermaledijde Google... Wel kun je naar hartelust klikken op de hiernaast geselecteerde onderwerpen ('Uit het boek', 'Inspiratie' et cetera), maar knullig is het wel. Wordt vervolgd.

Bloggers of crossmediale journalisten?

Over een week is het zover: vijftig bloggende derdejaarsstudenten Nieuws en Media (opleiding Media, Informatie en Communicatie van de HvA) zullen drie weken vanaf een 'standplaats' crossmediaal verslag doen. Zo worden zij in korte tijd klaargestoomd als expert van een onderwerp / interessegebied dat zij zelf hebben uitgekozen. Maar wat maakt een blogger crossmediaal?

Het gebrek aan iPad Apps van Nederlandse opiniebladen

Zoals ik al eerder schreef, heeft de Telegraaf een (gratis) applicatie voor de iPad, net als Nu.nl. NRC heeft weliswaar een applicatie (waarmee je de krant voor 79 cent kunt lezen), maar van enige dynamiek kun je de nieuwstitel op de iPad niet betichten; het is de digitale editie van het papier, meer niet. Er is niets meer uit de vorm gehaald. Bij Sanoma zijn ze al aan het experimenteren met iPad-versies van bijvoorbeeld Autoweek. Maar is de iPad niet ook zeer geschikt voor opiniebladen als Vrij Nederland?

Hoe Premtime beter kan worden

De nieuwe publieke omroepen zijn vanaf deze week begonnen met radio- en televisieuitzendingen. Met de aan ons beloofde revolutionaire programmaformats in het achterhoofd was het wel heel moeilijk niet een beetje zuur te reageren in de eerste week. Het is vooral veel van hetzelfde en met de crossmediale mogelijkheden is het schamper gesteld. Zelfs het PowNews lijkt vooral op een lightversie van GeenStijl in tv-vorm; waarom wil uitgerekend een exponent van de nieuwe tijd zo lijken op 'oude' televisie? Nee, dan Prem. Die rijdt voor zijn radioprogramma rond in een bus, zijn mobiele studio. Vanochtend stond de bus in Zeist.

hbo-opleidingen Journalistiek en hun websites

Stockfoto's, welke hbo-instantie is er niet mee groot geworden? (via 925.nl)

Wat houdt de kwalificatie 'journalist' eigenlijk in? Iedereen kan vanuit een interessegebied de journalistiek 'inrollen' en met vallen en opstaan de mores van het vak, whatever they might be, leren. Maar we hebben er - naast cursussen en vervolgopleidingen bij de universiteiten - natuurlijk ook hbo-opleidingen voor. 

Van een opleidingsinstituut verwacht je dat het zijn site gebruikt als een soort inkijkexemplaar. Zo heeft de Amsterdamse tandartsenopleiding ACTA keurig haar recente onderzoeken en jaarverslagen op de site staan. En voor de aankomende studenten een (weliswaar schreeuwerige) virtuele tour. Wanneer iemand zoekt naar een onderzoek op het gebied van tandheelkunde, stuit hij vaak op de artikelen van de ACTA-site. Dat instituut zal wel een grote jongen zijn, is dan je redenering. Van een opleiding die zich met journalistiek en media bezighoudt, verwacht je een zo mogelijk perfecte informatieportal over de opleiding. Immers, het is een opleiding die het verschijnsel 'media' als handelsmerk heeft.

Het papieren (dag)blad zou een offline versie van de app moeten zijn

Sinds gisteren heb ik dankzij een actie van T-mobile – ik was toe aan een nieuw abonnement – een iPad. Tegen een geringe bijbetaling, dankuwel. Mijn aanvankelijke scepsis tegen deze tablet, mede gevoed door de opstandige terugzendactie van Jeff Jarvis, is in één dag verdwenen. Ik zou het als tijdschriftliefhebber zelfs mindblowing willen noemen.

Hyperlokale journalistiek

In hoofdstuk 3 'Werken als crossmediale journalist' van Crossmediale journalistiek noem ik enkele voorbeelden van zogenaamde 'hyperlokale' journalistieke projecten zoals Bluffton Today en Loudon County. Journalist Manuel Argueta schrijft op het blog Chicagonow.com dat er nogal wat haken en ogen aan hyperlokale journalistiek. Met 'hyperlokaal' gaan we een stap verder dan regionaal; het vertelt de verhalen van een gemeenschap echt op lokaal niveau, meestal gemaakt door mensen die zich ook daadwerkelijk daar bevinden. Dus geen webredacteur die in een tochtig hoofdkantoor stukjes tikt over 'Regio Amsterdam-Amstelland', maar een journalist die zich soms letterlijk op de hoek van de straat 'kantoor' houdt. Uitleg over hyperlokale journalistiek vind je hier. Wordt het een alternatief voor het regionale nieuws? Ik denk dat je er prima crossmediale documentaires en nieuwsartikelen mee kunt maken.

Boekmarks

Meer literatuur nodig om wegwijs te worden in het nieuwe media- en/of journalistieke klimaat? Hier zijn enkele nuttige boeken die mij verder hebben geholpen. De persoonlijke blogs van de schrijvers zijn ook zinvol, dus die heb ik er maar even bij genoemd. De boeken van Jeff Jarvis en Clay Shirky verschenen eerder in het Engels. Ik verwijs hier naar de Nederlandse edities.

Crossmediale journalistiek (2010) is zóóó uit

Crossmedia: leuke term, maar dan nu de praktijk

Toen ik in de zomer van 2009 werd uitgenodigd om te beginnen als docent Crossmediale Vaardigheden aan de opleiding Media, Informatie en Communicatie aan de HvA, vroeg ik me vooral af wat men zoal verstond onder crossmedia. Want de term wordt bij het minste of geringste gebruikt. Maar vaak wordt er iets heel anders bedoeld. Multimedia, bijvoorbeeld.

Dat verschil is snel uitgelegd met de volgende afbeeldingen:

3VOOR12 liet zien dat het werkt, wie volgt?

Het beste voorbeeld van gebruik van crossmedia in de popjournalistiek blijft 3VOOR12. Ondanks dat we discussies kunnen voeren over hun navigatie, het lastig inloggen, het feit dat hyperlinks pas sinds een paar jaar in de stukken kunnen worden toegevoegd: de ondertitel van 3VOOR12 had zo ‘crossmediaal popmagazine’ mogen zijn. En eigenlijk zijn ze op hun best tijdens festivals. Waarom? (En nee, niet omdat ik er toevallig anderhalf jaar voor heb geschreven, in een tijd dat ik op Lowlands Twitter chagrijnig afdeed als iets banaals en exhibitionistisch. Dat moet 2006 geweest zijn.)

Neil Postman, profeet of zeurkous?

In het eerste hoofdstuk van Crossmediale journalistiek laat ik Neil Postman de revue passeren. Hieronder is een interessant interview te zien met hem dat ik vorig jaar aan enkele tweedejaarsstudenten Nieuws en Media liet zien. Cyberspace, 1995: dat klonk als iets van vervlogen tijden. Toch is het mooi om het verschil te zien, hoezeer de technologie veel meer is ‘ingebed’ in onze levens, en al helemaal van de nieuwe generatie. Ze zijn zich er alleen niet zo bewust van, en emotieloze robots zijn het ook niet geworden. Wel is er iets anders gebeurd.

De rol van de mediaconsument is de afgelopen jaren veranderd: van gebruiker is hij nu ineens ook zelf maker geworden. ‘De man van de straat’ of ‘vox pop’ horen en zien we ineens overal omdat hij zelf een bijdrage kan leveren aan het maatschappelijk debat. Althans, dat veronderstellen we. Maar is de stem en de houding van de boze burger daadwerkelijk versterkt door de technologie?

De journalist als processor

In het boek Crossmediale Journalistiek wordt kort aandacht besteed aan storytelling en data als bron voor de journalistiek, maar ik diep het hier graag nog even uit.

‘Je zou kunnen zeggen dat het huidige tijdsgewricht steeds meer in een digitaal videoformaat aan de geschiedenis wordt toevertrouwd. Maar niet alleen dat. Het is ook alsof de wereld een groot dorpsplein is geworden, waar YouTube het nieuwe podium is voor de stadsomroeper van weleer,’ aldus Frank Janssen op Frankwatching.com.

Het allereerste radiofragment ooit

Geen fijne naam voor een dj, Hanso Schotanus à Steringa Idzerda. Idzerda was dan ook niet echt een dj (maar een ingenieur), maar wel degene die met zijn programma Soiree Musicale als eerste in Nederland een radio-uitzending verzorgde vanuit zijn woonkamer in Den Haag.

Op 6 november 1919 hoorden die paar Nederlanders met een radio de mars Turf in je Ransel. Crowdfunding, social media, wisdom of the crowds: het zouden futuristische termen voor Idzerda zijn. Maar wij zouden op onze beurt Turf in je ransel niet meer aanzetten.

Beluister het fragment bij Geschiedenis van de VPRO.

Een reactie plaatsen:
 

Journalistiek op een tablet, zo zou het kunnen

Time Magazine laat zien hoe de journalistiek kan zegevieren op een tablet, zoals de iPad. Heeft over vijf jaar iedereen zo’n ding? En hoe doen we dat dan op het strand, in bad, bij het ontbijt (tussen de eieren en koffie!). Vooralsnog zit ik zelf een beetje te klooien met een JooJoo. Ik houd hier een (bescheiden) blog bij over dit apparaat. Over de vier grootste voor- en nadelen van de JooJoo schreef ik op 14 juni.   

Crossmediale concepten

Het zou kunnen dat lezers na hoofdstuk 2 (‘Crossmediale journalistieke Concepten’) nog een beetje ongemakkelijk tegenover het woord ‘concept’ staan. Wat bedoel ik überhaupt met een journalistiek concept?

Wat me opvalt is dat veel nieuwstitels in ons land (van de Volkskrant tot Nu.nl en van De Telegraaf tot De Groene Amsterdammer) hetzelfde concept hebben. Berichtjes met een plaatje en af en toe een praatje. Qua verdienmodellen gaat het van betaald (digitaal) abonnement tot vervelende banners (nu.nl).

Digital Media Pyramid

De Digital Media Pyramid is bedacht door Ben Davis van Online Journalism Review.  We kennen als schrijvende journalist allemaal de ‘omgekeerde piramide’: Het belangrijkste nieuws als eerst. De regels daarna bevatten de belangrijkste onderbouwing of aanleiding, en uiteindelijk komen de details. Maar voor online publiceren is die omgekeerde piramide alleen niet genoeg. Wat dan wel?

Journalistiek versus creatieve industrie

Als ik aan studenten probeer uit te leggen wat een concept is, moet ik altijd Paul Arden aanhalen. Hij zou zonder twijfel, mocht hij nog geleefd hebben, een briljant journalistiek concept kunnen bedenken. Juist ja, Paul Arden, de reclameman, de copywriter (overleden in 2008). Reclame en journalistiek, gaat dat samen?

Wel als het om goede concepten gaat. Ik weet zeker dat Arden het idee van een gemodificeerde Sports Illustrated op een tablet zou waarderen, bijvoorbeeld. Ik denk ook dat Arden een inspirator zou kunnen zijn voor al die noodlijdende nieuwstitels die hun oplagen zien dalen. ‘WHEN IT CAN’T BE DONE, DO IT. IF YOU DON’T DO IT, IT DOESN’T EXIST.’

Het andere verdienmodel volgens Kirk Cheyfitz

In Crossmediale journalistiek wordt Kirk Cheyfitz geciteerd in de paragraaf ‘En wie gaat dat betalen?’ in hoofdstuk 2.

Op het blog postadvertising.com houdt het bureau Story Worldwide (waar Cheyfitz CEO van is) zich bezig met nieuwe vormen van adverteren/reclame.

Een van de heikele punten in de (dagblad)journalistiek is: hoe houd je de redactionele content vrij van bemoeienis van de adverteerder? Kirk Cheyfitz gaat uit van het idee dat een merk vertrouwen moet oproepen en dat de inhoud van reclameboodschap nuttig moet zijn. De aanbiedingen voor worstenpakketten en muismatten van de Lidl tussen de nieuwsberichten (‘het onderbrekende model’) zullen tot het verleden gaan behoren. Het gaat namelijk verder: een merk dat we vertrouwen, zal de hoeder kunnen zijn van een héle journalistieke titel. Wat kunnen we verwachten? Nespresso News? Cheyfitz noemt het voorbeeld van het Lexus Magazine, een reismagazine waar het solide automerk zijn naam aan verbindt. ‘Niet afhankelijk van enige reclame-inkomsten van reisagenten of hotelketens.’

Paywalls of de dood van een nieuwstitel

Het lijkt erop of ik hier steeds een jaar oude koeien uit de sloot haal (toen ik aan mijn boek werkte stuitte ik op veel interessants, vandaar), maar ook na een jaar is deze post van Simon Jenkins actueel. Zeker omdat de discussie altijd doorgaat: de ‘gratis’-cultuur verziekt het journalistieke gilde! Maar betalen voor content op websites is zinloos. Simon Jenkins van The Guardian legt uit waarom.

Een reactie plaatsen:
  

Van flagpans, zeesterren en spinnen

In 2008 interviewde ik Wim Veen van de TU Delft voor een artikel van de Volkskrant Banen, Opgroeien in een digitale wereld (tja, ’t was op papier, het artikel bestaat ironisch genoeg niet in de digitale wereld – ik zal de pdf eens opsnorren uit mijn archief en op Scribd plaatsen).

Zijn standaardreactie bij argwaan tegenover technologische ontwikkelingen? Met vuur kan je ook een hoop goede én vervelende dingen doen. En wat dacht je van de fiets? Vrouwen zouden er onvruchtbaar van worden. De telefoon? Dat vonden mensen in het begin maar niks, praten zonder elkaar te zien.

Classic Crossmedia Case: Hans Wansink

In hoofdstuk 3 besteed ik aandacht aan deze pijnlijke zaak. Eind december 2008. Volkskrant-redacteur Hans Wansink leest een column voor. Want Vk.tv (van de Volkskrant) bestaat toch? We moeten toch crossmediaal? Wansink heeft een mening over GeenStijl. Koren op de molen van GeenStijl. Bekijk het filmpje hier terug en probeer de vraag te beantwoorden: waarom ging het mis?

Een reactie plaatsen:
  

Crowdfunding: zo doet Apache dat

Professionele Belgische journalisten hebben zich verzameld in Apache (voorheen De Werktitel), een blog met nieuws van professionals. ‘We leggen de nadruk op degelijke, ongebonden kwaliteitsjournalistiek en onderzoeksjournalistiek. We snijden relevante onderwerpen aan, duiden de belangwekkende ontwikkelingen uit onze maatschappij en stimuleren het debat. Apache gelooft in zijn rol als ‘vierde macht’. Dit vertaalt zich in verantwoorde journalistiek door integere en onafhankelijke medewerkers.’

En hoe krijgen ze hun geld? ‘We willen de toekomst van Apache niet in de handen van één persoon, organisatie of overheidsinstelling leggen. De Werktitel vzw, de initiatiefnemer van Apache, zoekt daarom financieringsmiddelen bij de overheid, bij fondsen, bij het bedrijfsleven en bij de lezer.’

Groundswell Technology Test

Studenten vinden het lastig om te bepalen wanneer een crossmediaal concept voor een journalistieke organisatie geslaagd zou zijn. Immers, het is een concept, je kunt het niet staven. De bedenker van Twitter had ook nooit aan de toekomstige followers kunnen vragen wat ze van Twitter zouden vinden. Sterker, wie zou hebben ingestemd met een beperking van 140 tekens? Er kan toch juist veel meer?

Hyperlocal en slow journalism

Ik haal in mijn boek verschillende ‘nieuwe’ typen redacties aan. Het sterkste voorbeeld komt van Bart Brouwers die dit voorjaar op bezoek ging bij Nase Adresa in Tsjechië. ‘Is het een mediabedrijf, of hebben we het hier over de Tsjechische variant van Starbucks? Hoe dan ook, Nase Adresa (Ons Adres) probeert de journalistiek een totaal nieuwe draai te geven. Vorig jaar begonnen, heeft dit hyperlokale nieuwsplatform nu vier lokale weekkranten waarvan de redactie zetelt in even zoveel eigen cafés.’

Brave new world: community, identity, stability

In het vierde hoofdstuk ‘Data overload: wanneer media niet meer stoppen’, citeer ik Aldous Huxley. ‘Ik denk niet zozeer dat een duister persoon onze persoonlijke vrijheid aantast, maar ik geloof juist dat een aantal niet-definieerbare krachten ons in een hoek drijven. De technologie zal langzamerhand onze individuele vrijheid ontnemen.’ Deze quote komt uit een gesprek met Mike Wallace voor ABC uit 1958(!).


De Brits-Amerikaanse auteur Aldous Huxley omschreef in zijn roman Brave New World (1932, vertaald in het Nederlands als Heerlijke Nieuwe Wereld) een wereld die geregeerd werd volgens de totalitaire drie-eenheid Community, Identity, Stability.

Wat is kwaliteit in het crossmediale tijdperk?

Kees Buijs publiceerde in 2008 het boek Journalistieke kwaliteit in het crossmediale tijdperk. Wat me in het boek vooral opvalt, is dat er geen definitie wordt gegeven van kwaliteit. Ja, dat de feiten moeten kloppen. Daar komt het op neer. Dat is ook mijn bezwaar tegen veel reportages en achtergrondverhalen: je kunt nog zoveel deskundigen of experts spreken, maar het blijft het verhaal van de journalist. Hoe kun je dit voorkomen? Moet je niet je mediagebruikers meer betrekken bij de totstandkoming van een journalistiek product?

De bronnenjungle

In april 2009 schreef ik voor Sargasso een bijdrage over hoe media berichten van elkaar kopiëren. Dat gebeurt overigens al sinds het ontstaan van het schrift, dus dat is geen nieuws. De echte bron ontdekken gaat wel een stukje lastiger.

“Vrouwenwegsnijdenis in orthodoxe krant”, schrijft Villamedia.nl vandaag, 6 april. Het bericht gaat over het feit dat twee orthodoxe kranten uit Israël een foto van het Israëlische kabinet zo hebben bewerkt, dat twee vrouwelijke ministers niet meer te zien zijn. Maar van wie komt deze “vondst”?’

Lees hier verder.

Een reactie plaatsen:

Alle experts uit Crossmediale Journalistiek op een rij

In het laatste hoofdstuk van Crossmediale Journalistiek laat ik een aantal professionals uit het werkveld aan het woord om hun visie te geven op de toekomst van de journalistiek. Ik heb enkele van hun prikkelende citaten hieronder weergegeven.

‘Hier is iets waar aspirant-journalisten maar eens goed over na moeten denken: misschien krijg je niet eens de kans om stage te lopen, om nog maar niet te praten over een sollicitatiegesprek, als je niet al een gedegen blog op je naam hebt staan.’

De prosumer als journalist

De prosumer is een samentrekking van een producer en een consumer. Volgens molblog.nl zoekt hij actief naar informatie, en raadpleegt daarbij meerdere bronnen, en wil graag invloed hebben op diensten en producten. 'Hij  communiceert veel en vaak via verschillende kanalen'.

Zouden journalisten zichzelf niet veel beter 'in de markt zetten' als ze als prosumer opereerden? Ze zouden behalve hun artikelen ook een blog kunnen bijhouden, als was het een tijdsbeeld van hun activiteiten, inspiratiebronnen en bespiegelingen van producten van collega's. Actieve freelance journalisten genoeg, maar hun sites zouden meer moeten zijn dan alleen maar een 'welkom op mijn pagina' met een cv'tje. Dan ook graag een blog waarmee je bewijst dat je op de hoogte bent en niet alleen produceert, maar ook consumeert. Het getuigt van liefde voor het vak.

(het keert ook terug in het Crossmedia ABC: de D van Drive, de J van Journalistiek ondernemerschap...!)